۱۳۹۱ تیر ۱۶, جمعه

قرآن و دموکراسی؛ حدود نظارت اجتماعی در دموکراسی و قرآن ( 3 )




در بخش اول قرآن نشان داد که چیزی بنام نظارت اجتماعی در آن وجود ندارد، بلکه فقط امر و نهی در آن است.

در بخش دوم آیه های قرآن امر به معروف و نهی از منکر نشان دادند که گروهی ویژه از مردم می توانند در امر به معروف و نهی از منکر شرکت کنند و نه همه ی مردم.

در این بخش حدود نظارت اجتماعی در دمکراسی و امر به معروف و نهی از منکر در قرآن کنار هم گذاشته شده تا تفاوت های آشکار آنان معلوم شود.

الف -  نظارت اجتماعی در دموکراسی  

در دموکراسی چیزی بنام " حدود "، برای نظارت اجتماعی وجود خارجی ندارد.

·         همه ی مردم تا جایی که در توانشان هست می توانند بر همه ی امور کشور نظارت کنند حتا به مسایل امنیتی نیز  بپردازند.
·         هیچ مقامی هم نمی تواند جلو آنها را بگیرد، آنها را دستگیر کند، به زندان بیاندازد و یا اعدام کند. نمونه ی بسیار زنده و تازه ی آن جریان افشاگری های " ویکی لیکس " است.
·         این نظارت با رشد تکنولژی هر روز ممکن تر و گسترده تر می شود.
·          این نظارت از درون خانواده – رفتار والدین با فرزندانشان، رفتار آنان با هم - شروع و به عالی ترین سطح کشور می رسد؛ چه در مورد افراد و چه در مورد سازمان های دولتی و یا حتا سیستم حکومتی.
·         این نظارت از ریزترین مسایل – حق انتخاب اسباب بازی یا غذا توسط یک کودک ، تعجب نکنید که مگر کودک هم آدم است که حق انتخاب داشته باشد! – شروع و به مهمترین حقوق اجتماعی گسترش می یابد. از خصوصی ترین مسایل فردی آغاز – سکس – و به عمومی ترین مسایل زندگی و کار کشیده می شود.
·         هیچ چیز امکان پنهان ماندن از دیدگاه عمومی را ندارد.
بدین گونه جامعه از حالت بسته اش خارج و همه می توانند ضمن بهره وری آزادانه از حقوق فردی و اجتماعی خویش، راه های تازه ای برای دستیابی به حقوق فراموش شده و یا نادیده انگاشته بیابند.

اما در قرآن :

امر به معروف و نهی از منکر - یا به گفته ی روشنفکران مذهبی نظارت اجتماعی -  " حدود " دارد. این محدوده چیست؟
به آیات امر به معروف و نهی از منکر یکبار دیگر بنگرید:


- سوره: 9 توبه , آیه: 112

التايبون العابدون الحامدون السايحون الراكعون الساجدون الآمرون بالمعروف والناهون عن المنكر والحافظون لحدود الله وبشر المومنين

[آن مؤمنان] همان توبه‏كنندگان پرستندگان سپاسگزاران روزه‏داران ركوع‏كنندگان سجده‏كنندگان وادارندگان به كارهاى پسنديده بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقررات خدايند و مؤمنان را بشارت ده (۱۱۲)

مشاهده می کنید که حد و مرز امر به معروف و نهی از منکر قرآن همان حدودی است که قرآن با فرامینش تعیین کرده است و از آن فراتر نمی رود. برای جلوگیری از لغزش به تعبیر و تفسیر، به آیه های قران در مورد " حدودالله " در نوشته ی بعدی می رسیم .

هیچ نظری موجود نیست:

var _gaq = _gaq || []; _gaq.push(['_setAccount', 'UA-20716781-5']); _gaq.push(['_trackPageview']); (function() { var ga = document.createElement('script'); ga.type = 'text/javascript'; ga.async = true; ga.src = ('https:' == document.location.protocol ? 'https://ssl' : 'http://www') + '.google-analytics.com/ga.js'; var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(ga, s); })();